Het stakingsrecht is erkend door het Europees Sociaal Handvest en bijlage.

Luidens artikel 6,4e lid "verbinden de Overeenkomstsluitende Partijen zich, teneinde de onbelemmerde uitoefening van het recht op collectief onderhandelen te waarborgen, het recht van werknemers en werkgevers op collectief optreden in gevallen van belangengeschillen, met inbegrip van het stakingsrecht te erkennen, behoudens verplichtingen uit hoofde van reeds eerder gesloten collectieve arbeidsovereenkomsten."

In artikel 31 worden evenwel beperkingen gesteld aan het stakingsrecht.

Artikel 31 luidt als volgt: "1. Wanneer de in deel I genoemde rechten en beginselen en de in deel II geregelde onbelemmerde uitoefening en toepassing hiervan zijn verwezenlijkt, kunnen zij buiten de in deel I en deel II vermelde gevallen generlei beperkingen ondergaan, met uitzondering van die welke bij de wet zijn voorgeschreven en in een democratische samenleving noodzakelijk zijn voor de de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen en
voor de bescherming van de openbare orde, de nationale veiligheid, de volksgezondheid of de goede zeden.
De krachtens het onderhavig Handvest geoorloofde beperkingen op de daarin vermelde rechten en verplichtingen kunnen uitsluitend worden toegepast voor het doel waarvoor zij zijn bestemd."

In de bijlage wordt bij artikel 6, 4e lid nog het volgende gesteld: "Elke Overeenkomstsluitende Partij kan zelf het recht van staking bij de wet regelen,
mits elke eventuele verdere beperking van dit recht in de bepalingen van artikel 31 rechtvaardiging vindt."

Tot op heden heeft de federale wetgever nog geen beperkingen gesteld aan het stakingsrecht voor ambtenaren of nog geen wetgevende maatregelen
genomen inzake de aanzegging en het verloop van de staking. In de meeste gevallen wordt wel een stakingsaanzegging neergelegd. Indien de stakingsaanzegging acties aankondigt in een bepaalde regio (bv. provincie), is het niet uitgesloten dat personeelsleden met een standplaats buiten deze
provincie deelnemen aan de staking.

Artikel X 5 bepaalt dat het personeelslid dat deelneemt aan een georganiseerde werkonderbreking in dienstactiviteit is en enkel zijn salaris verliest voor de duur van de afwezigheid. Wie de ganse dag het werk onderbreekt, heeft geen recht op een maaltijdcheque. Toelagen worden pro rata berekend of niet toegekend. Zie verder omzendbrief 2013/1 (PDF bestand opent in nieuw venster)van 11 maart 2013.

Bij gebrek aan een wettelijke beperking van het stakingsrecht is het aangewezen om bepaalde afspraken die werden gemaakt, uit te voeren. In het verleden werden gedragslijnen afgesproken over de wijze van uitoefening van het stakingsrecht (zie omzendbrief PEBE/DVR/2005/2 van 21 maart 2005).

3.1 het al of niet toelaten van stakingsposten, het afsluiten of bezetten van de werkplaatsen en het tegenhouden van werkwilligen

De stakingsposten worden toegelaten. Maar het afsluiten of bezetten van de werkplaatsen of het tegenhouden van werkwilligen worden niet toegelaten. Indien echter werkwilligen, leveranciers en anderen de toegang wordt ontzegd kan de werkgever de rechtbank vragen om te bevelen dat eventuele stakingspiketten worden opgeheven. Deze actie kan echter tot meer conflicten leiden.

3.2 minimale dienstverlening bij georganiseerde werkonderbreking

Punt 8.3 van het Sectoraal Akkoord 2005-2007 stelt dat met het oog op de verzekering van een minimale dienstverlening (m.b.t. functies en
taken in de gezondheidssector, veiligheidsfuncties en in verzorgende functies in de welzijnssector waarover een consensus bestaat) in geval van
georganiseerde werkonderbrekingen, in de bevoegde overlegcomités tussen de overheid en de representatieve vakbonden afspraken zullen worden vastgelegd.

In uitvoering van deze afspraak werden er in het verleden in enkele entiteitsoverlegcomités afspraken gemaakt (zie bijlage). In andere entiteitsoverlegcomités wensten de vakorganisaties vooraf geen afspraken te maken, maar waren ze wel bereid om in geval van stakingsaanzegging overleg te plegen om de minimale dienstverlening te garanderen.

3.3 deelname aan voorafgaandelijke informatievergaderingen

Desgevallend kunnen de vakorganisaties voorafgaand aan een stakingsdag een informatievergadering organiseren. De lijnmanager kan dienstvrijstelling toekennen voor de benodigde tijd om vanuit de werkplaats naar één van deze personeelsvergaderingen te gaan en na afloop terug te keren naar het werk. Er is dus geen algemene dienstvrijstelling (van rechtswege). De lijnmanager kan aan bepaalde individuele personeelsleden dienstvrijstelling weigeren bij volstrekte onverenigbaarheid met de behoeften van de dienst. Het personeelslid moet deze dienstvrijstelling dus (aan)vragen. Er worden geen reiskosten vergoed voor deelname aan deze vergaderingen.