Fokkerijbesluit honden en katten
Het fokkerijbesluit wil het fokken van gezonde rashonden en -katten bevorderen via fokprogramma’s door erfelijke aandoeningen terug te dringen en de genetische diversiteit te behouden of vergroten.
De stamboom zal niet alleen een bewijs zijn van herkomst maar is vooral ook een kwaliteitslabel.
Het fokkerijbesluit
De Vlaamse Regering keurde op 31 mei 2024 het besluit goed over de fokkerij van honden en katten en de voorwaarden om stambomen af te leveren. Dit besluit wordt ook wel het fokkerijbesluit genoemd.
Het fokkerijbesluit wil de fokkerij van gezonde honden en katten bevorderen door:
- het terugdringen van bestaande erfelijke aandoeningen
- het behouden of vergroten van de genetische diversiteit
De werking van het fokkerijbesluit wordt gedragen door erkende stamboekverenigingen en coördinerende verenigingen.
De stamboom als kwaliteitslabel
Vanaf 1 januari 2025 wordt de stamboom van honden en katten, geboren in Vlaanderen, enkel nog uitgereikt door een erkende stamboekvereniging.
De stamboom waarborgt vanaf dan dat de hond of kat gefokt is door een verantwoorde combinatie van ouderdieren te maken volgens een goedgekeurd fokprogramma.
De stamboom vermeldt volgende gegevens:
- van het dier
- naam
- registratienummer in de databank van de erkende stamboekvereniging
- identificatienummer waarmee het dier geregistreerd staat in DogID/CatID
- geboortedatum
- geslacht
- ras, en indien van toepassing, de variëteit
- van de afstamming: tenminste 1 generatie met identificatienummers
- van de fokker: naam en adres
- van de erkende stamboekvereniging: naam, adres en ondernemingsnummer
Fokprogramma
Een fokprogramma is een gestructureerd plan met als doel de genetische verbetering van het ras. Elk honden- of kattenras heeft een eigen fokprogramma dat rekening houdt met gekende genetische afwijkingen en risico’s.
Het fokprogramma bevat
- de naam van het ras of de variëteit
- het doel van het fokprogramma, rekening houdend met de specifieke problemen van het ras
- de wijze van realisatie bijv. door een limiet op de verwantschapsgraad tussen twee ouderdieren in te stellen
- een rasfiche met volgende elementen:
- de verplichte prestatieonderzoeken op de ouderdieren met informatie over de methode, de frequentie en de minimale leeftijd van de dieren bijv. heupdysplasie door middel van ventrodorsale radiografie en laxiteitsopnames op een minimumleeftijd van 12 maanden
- een fokadvies per prestatieonderzoek in een bepaalde fokcombinatie: positief, voorwaardelijk positief of negatief. ‘Voorwaardelijk positief’ betekent onder voorbehoud van de resultaten van de andere onderzoeken/testen, wat duidelijk wordt aangegeven in het fokprogramma. Dit kan worden toegestaan om de genetische diversiteit van een ras niet in het gedrang te brengen.
- een globaal fokadvies over de fokcombinatie dat gebaseerd is op de afzonderlijke fokadviezen en de maximale inteeltcoëfficiënt
Elk fokprogramma moet goedgekeurd zijn door Dierenwelzijn Vlaanderen.
Model van een fokprogramma(Word bestand opent in nieuw venster)
Fictief voorbeeld fokprogramma(PDF bestand opent in nieuw venster)
Prestatieonderzoek
Een prestatieonderzoek onderzoekt de genetische aanleg van een dier voor een bepaald kenmerk volgens een wetenschappelijk aanvaarde methode zoals RX opnames, DNA onderzoeken, echocardiografie,…
bijv. de aanleg voor heupdysplasie wordt onderzocht met RX- en laxiteitsopnames.
De testmethodes zijn vastgelegd in het fokprogramma. De fokker heeft de vrije keuze van dierenarts en laboratorium voor de testen, onderzoeken en ouderschapscontroles.
Wat moeten fokkers doen?
Fokkers die een hond of kat met stamboom willen verkopen, moeten het fokkerijbesluit volgen en nemen best contact met een erkende stamboekvereniging.
De fokker neemt deel aan een fokprogramma van een erkende stamboekvereniging. Lidmaatschap is niet vereist.
De prestatieonderzoeken van de (potentiële) ouderdieren worden uitgevoerd en geregistreerd in de databank van de vereniging.
Erkende stamboekverenigingen
Stamboekverenigingen moeten erkend zijn door de minister bevoegd voor dierenwelzijn.
Een vereniging mag fokkers niet verplichten lid te worden om deel te nemen aan fokprogramma’s voor het verkrijgen van een stamboom.
Een vereniging mag fokkers niet verbieden deel te nemen aan tentoonstellingen, wedstrijden of keuringen wanneer de dieren geregistreerd staan in een ander stamboek.
Coördinerende verenigingen
Coördinerende verenigingen moeten erkend zijn door Dierenwelzijn Vlaanderen.