Mobiliteitshulpmiddelen

Als u door chronische ziekte, ouderdom of een beperking een hulpmiddel nodig hebt om u te verplaatsen, kunt u via de Vlaamse Sociale Bescherming een mobiliteitshulpmiddel kopen of huren. Denk daarbij aan een rolstoel, elektrische scooter, duwwandelwagen, driewielfiets, …

Welke mobiliteitshulpmiddelen

Het gaat om hulpmiddelen die u gedurende lange tijd of uw leven lang nodig hebt. In de praktijk gaat het vaak over de volgende hulpmiddelen:

Manuele rolstoel: er zijn standaardrolstoelen, meer aanpasbare modulaire rolstoelen, verzorgingsrolstoelen en types voor kinderen zoals duwwandelwagens en kinderrolstoelen.
Elektronische rolstoel: het zijn rolstoelen met elektromotoren, die u bedient met een joystick en bedieningsknoppen. Er zijn types voor binnen en buiten, en voor kinderen.
Elektronische scooter: dat zijn zitscooters of wagentjes met drie of vier wielen waarmee u zowel binnen als buiten afstanden kunt afleggen.
Drie- of vierwielfiets en zitdriewielfiets: dat zijn fietsen voor verplaatsingen buiten en voor wie niet met een gewone tweewieler kan fietsen.
Loophulpmiddel: dat geeft ondersteuning bij het staan of stappen. Er zijn ook weer verschillende types, met en zonder wieltjes.
Sta-systeem: dat is een elektrisch instelbare statafel, die u ondersteunt bij het rechtstaan.

Het gaat hier dus niet over krukken of een rolstoel die u tijdelijk nodig hebt, bijvoorbeeld na een beenbreuk.

Alle beschikbare mobiliteitshulpmiddelen vindt u terug in de productenlijst(PDF bestand opent in nieuw venster).

Uw verstrekker (ook wel bandagist genoemd) kan u ook een mobiliteitshulpmiddel voorstellen dat niet op de officiële lijst staat, bijvoorbeeld een nieuw soort of innovatief type mobiliteitshulpmiddel. Hij moet daarvoor wel een uitgebreidere aanvraag en controle doen.

Aanpassingen en maatwerk

Hulpmiddelen die u krijgt van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)

Voorwaarden

Medische voorwaarde: langdurige problemen met verplaatsingen

Om een mobiliteitshulpmiddel aan te vragen, moet u eerst naar een arts of een rolstoeladviesteam. Zij stellen op basis van uw gezondheidstoestand een voorschrift of rapport op, wat bepaalt of u in aanmerking komt voor een mobiliteitshulpmiddel, en voor welk type.

Wie lijdt aan een snel degeneratieve aandoening zoals ALS, kan met een snellere procedure een mobiliteitshulpmiddel huren. Zo’n aandoening moet worden vastgesteld door een neuroloog of een gespecialiseerd rolstoeladviesteam(PDF bestand opent in nieuw venster). Mobiliteitshulpmiddelen voor mensen met een snel degeneratieve aandoening kunnen alleen afgeleverd worden door een verstrekker die daarvoor een speciale machtiging heeft gekregen(PDF bestand opent in nieuw venster).

Administratieve voorwaarde: aangesloten bij Vlaamse Sociale Bescherming

U bent aangesloten bij de Vlaamse Sociale Bescherming en dus ook bij een zorgkas. En u betaalt de jaarlijkse zorgpremie.

Uitzonderingen

U hebt geen rijksregisternummer

U verblijft in een ziekenhuis of revalidatiecentrum

U verblijft in de gevangenis

U woont niet in Vlaanderen of Brussel

Huren of kopen

In bepaalde gevallen kunt of moet u uw mobiliteitshulpmiddel huren in plaats van kopen.

U woont thuis en bent ouder dan 85 jaar, u verblijft in een woonzorgcentrum of u hebt het palliatief statuut

U lijdt aan een snel degeneratieve aandoening zoals ALS.

U revalideert en huurt tijdelijk voor de aankoop.

U moet de huurovereenkomst opzeggen als u wilt veranderen van verstrekker. Als u verhuist uit Vlaanderen, wordt uw huurovereenkomst automatisch stopgezet na 3 maanden. Als u naar Brussel verhuist kunt u het mobiliteitshulpmiddel blijven gebruiken als u aangesloten blijft bij de Vlaamse Sociale Bescherming. Anders wordt uw huurovereenkomst na 3 maanden stopgezet.

Aanvragen

Wilt u eerst advies inwinnen voor u een mobiliteitshulpmiddel aanvraagt? Neem contact op met uw zorgkas of ga langs bij de dienst maatschappelijk werk van uw ziekenfonds. U kunt ook eerst langsgaan bij een vertrekker van mobiliteitshulpmiddelen om de mogelijkheden te bespreken.

Stappenplan mobiliteitshulpmiddel aanvragen

Stap 1
Haal een voorschrift bij uw huisarts of een gespecialiseerd team.
Ga langs bij uw huisarts. Die onderzoekt u, geeft u advies over het mobiliteitshulpmiddel dat u nodig hebt en geeft u een voorschrift mee. U huisarts gebruikt daarvoor dit formulier(Word bestand opent in nieuw venster).

Hebt u een geavanceerd mobiliteitshulpmiddel nodig, zoals een elektrische rolstoel, een scooter of een hulpmiddel op maat? Dan verwijst uw huisarts u door naar een rolstoeladviesteam(PDF bestand opent in nieuw venster). Dat team geeft u dan een rolstoeladviesrapport mee. Goed om te weten: ook de verstrekker van mobiliteitshulpmiddelen of de maatschappelijke dienst van uw ziekenfonds kan u rechtstreeks doorverwijzen naar een rolstoeladviesteam.

Als u lijdt aan een snel degeneratieve aandoening zal uw huisarts u doorverwijzen naar een neuroloog of een gespecialiseerd rolstoeladviesteam(PDF bestand opent in nieuw venster).
Stap 2
Ga met uw voorschrift naar een verstrekker (bandagist).
Ga met uw voorschrift of rapport naar een erkend verstrekker van mobiliteitshulpmiddelen(PDF bestand opent in nieuw venster). Op die basis stelt die verstrekker een aangepast mobiliteitshulpmiddel aan u voor. U krijgt dan ook meer info over de modellen en merken waaruit u kunt kiezen.

Goed om te weten: als u lijdt aan een snel degeneratieve aandoening moet u een beroep doen op een verstrekker met een speciale machtiging(PDF bestand opent in nieuw venster).
De verstrekker vult samen met u een aanvraagformulier in. Dat moet u ondertekenen om aan te geven dat u akkoord gaat met het hulpmiddel (en het eventueel te betalen supplement) dat uw verstrekker voorstelt. Voor meer geavanceerde hulpmiddelen moet uw verstrekker ook een motiveringsrapport opstellen, met daarin de redenen waarom u dat hulpmiddel nodig hebt.

Als u voor het eerst een elektronische rolstoel koopt, is uw verstrekker verplicht om die bij u thuis te laten testen. Zo bent u zeker of de rolstoel voldoet aan wat u nodig hebt. U moet minstens 2 verschillende mobiliteitshulpmiddelen kunnen testen, waarvan u er minstens 1 kunt kopen zonder eigen opleg of supplementen. Ook een scooter moet u kunnen testen, maar dat hoeft niet bij u thuis te gebeuren.

Goed om te weten: u moet een mobiliteitshulpmiddel altijd aankopen via een erkend verstrekker.
Stap 3
Wacht tussen de 10 en 20 werkdagen.
Uw zorgkas en uw verstrekker controleren of u voldoet aan de voorwaarden voor het gevraagde mobiliteitshulpmiddel.
De zorgkassencommissie kan bijkomende controles doen of het aangevraagde mobiliteitshulpmiddel wel het juiste is voor uw situatie. Uitzonderlijk kan die controle bij u thuis gebeuren.
Vraagt u een hulpmiddel aan dat niet op de officiële lijst staat? Dan moet een bijzondere technische commissie ook goedkeuring geven. Goed om te weten: die commissie heeft 45 werkdagen de tijd om advies uit te brengen.
Stap 4
Lees de beslissing van uw zorgkas.
De Vlaamse Sociale Bescherming betaalt (een deel van) uw mobiliteitshulpmiddel. Uw verstrekker neemt dan contact op met u en bezorgt u het mobiliteitshulpmiddel. Meestal wordt dat bij u thuis geleverd, maar het kan ook zijn dat u het moet ophalen bij uw verstrekker.
Moet u nog een deel zelf betalen? Dan zal uw verstrekker u dat supplement factureren. Het kan ook zijn dat het aangevraagde mobiliteitshulpmiddel niet werd goedgekeurd, maar dat er wel een goedkeuring is voor een ander hulpmiddel. Bespreek dan met uw verstrekker wat u gaat doen: het minder geavanceerde hulpmiddel nemen? Of toch het duurdere hulpmiddel gebruiken en een stuk daarvan zelf betalen?

Beroep indienen

U kunt beroep indienen bij de arbeidsrechtbank als u het niet eens bent met een beslissing over uw mobiliteitshulpmiddel.

Onderhoud en herstelling

Gekochte hulpmiddelen: vast bedrag voor onderhoud

Koopt u een rolstoel, scooter, driewieler of vierwielfiets? Dan betaalt de Vlaamse Sociale Bescherming een vast deel van de kosten voor onderhoud en herstellingen. Dat bedrag wordt ook wel forfait of teller genoemd. Hoeveel dat bedrag bedraagt, hangt af van uw mobiliteitshulpmiddel en van uw medische toestand. Normaal gezien volstaat dat bedrag voor de gangbare onderhoudsbeurten en herstellingen.

Voor rolstoelen en fietsen is het forfait standaard 150 euro. Voor scooters 250 euro. Afhankelijk van uw medische toestand kan dat forfait uitbreiden naar 40% van de totale tussenkomst of tegemoetkoming die de Vlaamse Sociale Bescherming voor uw hulpmiddel betaald heeft bij de aankoop. Voor specialere of op maat gemaakte hulpmiddelen kan een apart bedrag toegekend worden voor onderhoud en herstellingen.

In de brief met de beslissing over uw aanvraag voor een mobiliteitshulpmiddel vindt u ook het beschikbare bedrag voor onderhoud en herstellingen.

Uw zorgkas betaalt de kosten voor onderhoud en eventuele herstellingen aan de erkende verstrekker(PDF bestand opent in nieuw venster) van uw mobiliteitshulpmiddelen tot het forfait is opgebruikt. Daarna betaalt u zelf die kosten.

De verstrekker van uw hulpmiddel kan wel (en zeer uitzonderlijk) 1 keer aan uw zorgkas een extra bedrag of forfait vragen voor herstellingen. Het moet dan wel gaan om een uitzonderlijk defect of een herstelling die noodzakelijk is om het hulpmiddel te laten functioneren.

Gehuurde hulpmiddelen: inbegrepen bij verhuur

Als u een mobiliteitshulpmiddel huurt, dan zijn de kosten voor onderhoud en herstellingen inbegrepen in het huurforfait dat de Vlaamse Sociale Bescherming betaalt aan uw verstrekker. Uw verstrekker mag u dat onderhoud dus niet aanrekenen.

Heeft uw mobiliteitshulpmiddel onderhoud of herstelling nodig? Neem contact op met de verstrekker van wie u het huurt.

Vervangen of hernieuwen

Een mobiliteitshulpmiddel dat u kocht met tussenkomst van de Vlaamse Sociale Bescherming kunt u na enkele jaren vervangen. U kunt dan een nieuw hulpmiddel kopen met tussenkomst van de Vlaamse Sociale bescherming. Die procedure heet hernieuwen.

Voor elk type hulpmiddel is bepaald hoeveel jaar u het in bezit moet hebben voor u een nieuw hulpmiddel kunt kopen met een nieuwe tussenkomst. In de lijst met hernieuwingstermijnen voor mobiliteitshulpmiddelen(Word bestand opent in nieuw venster) leest u:

voor elk type hulpmiddel na hoeveel jaar u het kunt vervangen
hoe die periode afhankelijk is van uw leeftijd.

Staat uw hulpmiddel niet in de lijst? Dan werd de hernieuwingstermijn bepaald op het moment van uw aanvraag. Informeer bij uw verstrekker of zorgkas.

U kunt binnen de hernieuwingstermijn toch een nieuw mobiliteitshulpmiddel aanvragen als uw medische toestand erg snel achteruitgaat. Of als u het hulpmiddel vaker dan gemiddeld gebruikt en het daardoor noodzakelijk aan vervanging toe is. U moet dan wel uitgebreid motiveren waarom u sneller een nieuw hulpmiddel nodig hebt.

Wilt u uw hulpmiddel vervangen? Dan moet u een nieuwe aanvraag doen voor een mobiliteitshulpmiddel. U moet dus opnieuw naar uw arts of een gespecialiseerd team gaan voor een medisch voorschrift of rapport. Daarmee doet u een aanvraag bij uw verstrekker. Hebt u hetzelfde (of een soortgelijk) type hulpmiddel nodig, dan verloopt die nieuwe aanvraag met een vereenvoudigde procedure. Een rolstoeladviesrapport is dan bijvoorbeeld niet nodig.