Met de term “Geografische data-infrastructuur” (GDI) wordt het geheel aangeduid van geografische gegevens, technologie, beleid en organisatorische/institutionele afspraken dat nodig is om de beschikbaarheid van en toegang tot geografische gegevens mogelijk te maken en te vereenvoudigen. Het woord “infrastructuur” wordt gebruikt om het concept van een duurzame, ondersteunende omgeving te promoten
Wat is de geografische data-infrastructuur Vlaanderen?
De infrastructuur bestaat uit volgende GDI-componenten: metadata, geografische gegevens en diensten, technische specificaties en standaarden, afspraken omtrent de toegang tot en het gebruik van geografische gegevens en diensten, mechanismen, processen en procedures voor het monitoren en de coördinatie van de infrastructuur.
Harmonisatie en vlotte uitwisselbaarheid van de GDI-componenten zorgen ervoor dat geografische gegevens en diensten eenvoudig kunnen worden gecombineerd.
Naast de term “Geografische data-infrastructuur”, worden ook de termen “Spatial data infrastructure” ‘(SDI) en “Ruimtelijke data-infrastructuur” veel gebruikt.
Sinds 1995 is er reeds een samenwerkingsverband voor GIS in Vlaanderen actief. De Europese richtlijn over ruimtelijk informatie INSPIRE (2007) is een trigger om een versnelling hoger te schakelen en breder te kijken dan de Vlaamse context. In 2009 werd de geografische data-infrastructuur Vlaanderen, kortweg GDI-Vlaanderen, opgericht.
Wetgeving
De Vlaamse Regering heeft op 20 februari 2009 het decreet betreffende de Geografische Data-Infrastructuur Vlaanderen (GDI-decreet ) bekrachtigd en afgekondigd.
De Vlaamse Regering realiseert met het GDI-decreet (PDF) ook de omzetting van de Europese INSPIRE-richtlijn. Deze richtlijn voorziet in de uitbouw van een grensoverschrijdende Europese geografische data-infrastructuur. Het is belangrijk dat de geografische informatie die noodzakelijk is voor het algemene belang, ter beschikking wordt gesteld aan, en vlot raadpleegbaar is voor alle bestuursniveaus: zowel binnen Vlaanderen en België als binnen de Europese Unie. Bovendien is een brede toegang tot die geografische gegevens voorzien voor de burger.
Het GDI-decreet wordt gedetailleerd in een aantal besluiten over de samenstelling van de stuurgroep, GDI-raad, de toegang en gebruik. Eind 2016 het “stuurorgaan Vlaams Informatie en ICT-beleid” bij decreet opgericht. De stuurgroep GDI-Vlaanderen gaat hierin op (samen met de stuurgroep inzake archivering en het VDI-coördinatiecomité). Beslissingen inzake GDI-Vlaanderen worden nu dus genomen door het stuurorgaan Vlaams Informatie en ICT-beleid. De GDI-raad werd opgeheven. In praktijk zijn het meestal de werkgroepen datamanagement en datastandaarden die adviezen vormen en beslissingen omtrent GDI-Vlaanderen formuleren.
Om de implementatie van de INSPIRE-richtlijn te coördineren binnen België, bestaat er een samenwerkingsakkoord(opent in nieuw venster) tussen de drie gewesten en de federale overheid. Om het akkoord in werking te laten treden, is er voor de drie gewesten en de federale overheid een instemmingsregelgeving.
Tot slot zijn nog het Decreet betreffende het elektronische bestuurlijke gegevensverkeer(opent in nieuw venster), dat de bepalingen omtrent authentieke (geografische) gegevensbronnen bevat, en het Decreet betreffende het hergebruik van overheidsinformatie(opent in nieuw venster) van belang. In 2015 is er ook een wijzigingsdecreet(opent in nieuw venster) gepubliceerd voor deze beide decreten.
Het samenwerkingsverband GDI-Vlaanderen: organisatie
Samenstelling
Het samenwerkingsverband GDI-Vlaanderen heeft tot doel de aanmaak, het beheer, de uitwisseling, het gebruik en het hergebruik van geografische gegevensbronnen en geografische diensten te optimaliseren. Het samenwerkingsverband GDI-Vlaanderen omvat alle Vlaamse instanties. Concreet betekent dit dat volgende instanties bij het samenwerkingsverband horen:
- het Vlaams Parlement en de eraan verbonden instellingen;
- de diensten, instellingen en rechtspersonen die afhangen van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaamse Gewest;
- de gemeenten en de districten;
- de provincies;
- de andere gemeentelijke en provinciale instellingen, met inbegrip van de verenigingen zonder winstoogmerk waarin één of meer gemeenten of de provincies minstens de helft van de stemmen in één van de beheersorganen heeft of de helft van de financiering voor haar rekening neemt;
- de verenigingen van provincies en gemeenten, bedoeld in de wet van 22 december 1986 betreffende de intercommunales, en de samenwerkingsvormen zoals geregeld in het decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking;
- de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, hierna O.C.M.W.’s te noemen, en de verenigingen, bedoeld in hoofdstuk 12 van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende O.C.M.W.’s;
- de polders, bedoeld in de wet van 3 juni 1957 betreffende de polders, en de wateringen, bedoeld in de wet van 5 juli 1956 betreffende de wateringen;
- de kerkfabrieken en de instellingen die belast zijn met het beheer van de temporaliën van de erkende erediensten;
- alle andere instanties binnen het Vlaamse Gewest en de Vlaamse Gemeenschap.
De bevoegde minister
Jan Jambon, Minister-president van de Vlaamse Regering, is bevoegd voor GDI-Vlaanderen en wordt door de Vlaamse Regering belast met de beleidsformulering m.b.t. GDI-Vlaanderen en met de coördinatie van de activiteiten en initiatieven inzake GIS, zoals bepaald in het GDI-plan.
Contactgegevens:
Kabinet van Jan Jambon, Minister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Buitenlandse Zaken, Cultuur, ICT en Facilitair Management
Martelaarsplein 19 1000 Brussel
Telefoon 02 552 60 00(opent in nieuw venster)
E-mail kabinet.jambon@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie)
Stuurorgaan Vlaams Informatie en ICT-beleid
Het stuurorgaan Vlaams Informatie en ICT-beleid is het sturende orgaan van het samenwerkingsverband GDI-Vlaanderen en wordt hierin ondersteund door Digitaal Vlaanderen. Het stuurorgaan kan ten aanzien van de bevoegde minister voorstellen formuleren i.v.m. de invoering van de INSPIRE-richtlijn en het GDI-decreet. Via het stuurorgaan, en in de praktijk vooral via de werkgroepen datamanagement en datastandaarden, kunnen de deelnemers samen vorm geven aan de Vlaamse GDI.
Het stuurorgaan en de werkgroepen datamanagement en datastandaarden zijn belast met de beleidsvoorbereiding van GDI-Vlaanderen en hebben de belangrijke taak om de ontwikkelingsrichting van GDI-Vlaanderen uit te werken. Technische aspecten worden verder uitgediept in het GDI-netwerkoverleg (kortweg GNO). Dit is een overleg van GDI-experten dat een aantal keren per jaar samenkomt om allerhande technische zaken ivm de GDI en INSPIRE te bespreken. Indien nodig kan geëscaleerd worden naar een van de werkgroepen van het stuurorgaan.
Digitaal Vlaanderen
Het agentschap Digitaal Vlaanderen is belast met de operationele coördinatie van de uitbouw en de exploitatie van de GDI. Het verzorgt onder andere de exploitatie van het geoportaal. Meer informatie over het agentschap Digitaal Vlaanderen.
Knooppunten - netwerk
De GDI kan beschouwd worden als een netwerk van knooppunten. Geopunt, geëxploiteerd door Digitaal Vlaanderen, is het hoofdknooppunt waar alle data, diensten en metadata kunnen gevonden van GDI-Vlaanderen.
Dit vermaasde netwerk bevat knooppunten tot op gemeenteniveau. De knooppunten kunnen meer of minder uitgebouwd zijn voor de uitwisseling van data en diensten. Een goed uitgebouwd knooppunt dat ook diensten kan aanbieden aan kleinere knooppunten wordt als een medio-knooppunt bestempeld (bv. DOV-knooppunt, GDI-MercatorNet,…).
Bestuurscomités
Voor bepaalde projecten binnen GDI-Vlaanderen werden bestuurscomités opgericht. Deze bestuurscomités hebben een consulterende rol maar kunnen daarnaast ook meer de inhoudelijke-business aspecten aansturen. Een voorbeeld van zo een bestuurscomité is dit van de basiskaart Vlaanderen.