Brussel, 8 oktober 2020 – Big data, digitalisering en technologie kunnen helpen om het vrachtvervoer te optimaliseren en de veiligheid, doorstroming en emissies te verbeteren. Dat is de conclusie van het CITRUS (Cooperative Intelligent Transport Systems for Trucks), het eerste Vlaamse proefproject waarbij getest werd hoe voertuigen en verkeerslichten in twee richtingen met elkaar kunnen communiceren. “CITRUS toont aan dat innovatieve technologie een belangrijke rol zal spelen in het verduurzamen en veiliger maken van ons verkeer en vervoer”, zegt Vlaams minister Lydia Peeters. “Projecten zoals CITRUS bereiden Vlaanderen voor op de mobiliteit van de toekomst, ook al moeten we nog verschillende stappen ondernemen.”

Hoe kunnen we filestaartbotsingen voorkomen? En hoe kunnen we zorgen voor een vlottere doorstroming van het vervoer aan kruispunten met verkeerslichten? Dat zijn in het kort de vragen waar het CITRUS-project (Cooperative Intelligent Transport Systems for Trucks) de voorbije jaren mee aan de slag gegaan is. Smartphones zijn overal en zenden heel wat signalen uit. Waarom die signalen niet gebruiken om ons vervoer veiliger en duurzamer te maken?

In het CITRUS-project kregen 100 professionele chauffeurs 4 maanden real-time verkeersinformatie via een companion app: info over files op de geplande route, wegenwerken maar ook advies over snelheid en routekeuze. De informatie waarmee deze waarschuwingen gevoed werden, is een combinatie van geanonimiseerde gebruikersgegevens (zoals smartphonedata) en wegkantdata geregistreerd door verkeerslichten, detectielussen, databanken met wegenwerken, signalisatievoertuigen, etc….”.

Wat is de belangrijkste conclusie van CITRUS? De app doet wat hij belooft te doen: professionele chauffeurs (trucks, bussen en interventiewagens zoals brandweer) veilig en vlot door het verkeer loodsen. Door te waarschuwen voor ‘filestaarten’: plaatsen waar de files beginnen en het verkeer dus stilstaat met de nodige kans op filestaartbotsingen. Maar ook door een vlotte doorstroming aan kruispunten met verkeerslichten te garanderen wat positief voor het milieu is.

Steven Logghe, Chief Traffic bij Be-Mobile geeft aan: “We zijn verheugd dat dit project aantoont dat een companion app toegevoegde waarde biedt op verschillende niveaus zoals veiligheid en ecologie. Wij kijken uit hoe we, samen met de partners, de reikwijdte en impact kunnen vergroten door nog meer data te koppelen. Investeringen in slimme en geconnecteerde infrastructuur zijn daarvoor cruciaal.”

Dr. Sven Maerivoet, Senior Researcher bij Transport & Mobility Leuven voegt toe: “CITRUS toont aan dat via technologie de alertheid kan verhogen bij het naderen van een filestaart, ook al vermindert de gemiddelde snelheid van de vrachtwagenbestuurder niet. De intelligente verkeerslichten tonen een substantiële verbetering van de doorstroming aan, zeker wanneer de cyclus aangepast werd in functie van het aankomende verkeer.”

“De test met de opgeleverde Companion App wees uit dat de chauffeurs wel degelijk geholpen worden, maar dat een applicatie met één functionaliteit eigenlijk niet voldoende gebruiksvriendelijk is”, geeft Regine Vaneghem, Afdelingshoofd Transport bij Colruyt Group aan. “Daarnaast stelden we vast dat beschikbaarheid van accurate data, die niet stopt bij gemeente- of gewestgrenzen cruciaal is voor de toepasbaarheid van dergelijke applicaties. Er is dus nood aan een geïntegreerde applicatie waarvan de basis berust op routebegeleiding voor zwaar vrachtvervoer, maar dan aangevuld met verkeersmeldingen, meldingen van wegenwerken, verkeerslichten én daar bovenop een slimme communicatie met andere weginfrastructuur.”

Het intelligent aansturen van verkeerslichten op basis van real-time verkeersinfo (het groene golf-principe) werd uitvoerig getest tijdens het CITRUS-project en wees uit dat communicatie met de verkeerslichten wel degelijk ondersteunend werkt voor de chauffeur. De verkeerslichten op de N203a in Halle (verbinding tussen R0 en E429) werden daarvoor uitgerust met technologie waarmee ze kunnen communiceren met vrachtwagens. De vrachtwagenchauffeurs kregen zo informatie over de stand van de verkeerslichten en de tijd tot de volgende kleur. Daarnaast kregen de chauffeurs ook snelheidsadvies zodat ze niet onnodig moeten stoppen, wat de uitstoot van schadelijke emissies vermindert.

Regine Vaneghem: “We hebben dit slechts bij drie verkeerslichten getest. We hopen dit in de toekomst op een grotere schaal te doen. Idealiter voegen we daar dan ook nog de communicatie met andere verkeersinfrastructuur aan toe. Om die dan vervolgens te implementeren in onze standaardprocessen. Dat zou op lange termijn voor een interessante vooruitgang kunnen zorgen.”

Voor dit project sloegen de Vlaamse overheid en Belgische privébedrijven de handen in elkaar. Be-Mobile (specialist inzake slimme mobiliteit) en de Vlaamse overheid (het Departement Mobiliteit en Openbare Werken en het Agentschap Wegen en Verkeer) werkten samen om (verkeers-)data te verzamelen en die vervolgens efficiënt aan te wenden. Het studiebureau Transport & Mobility Leuven (TML) leverde ondersteuning bij de monitoring en evaluatie van dit proefproject. Colruyt Group, de Haven van Zeebrugge en Havenbedrijf Antwerpen testten de toepassingen uit. Het CITRUS-project werd gerealiseerd met Europese steun vanuit de Connecting Europe Facility.

Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken besluit: “CITRUS toont aan dat technologie veel mogelijkheden biedt. Daarnaast ben ik blij dat dit project laat zien dat publiek-private samenwerkingen voordelen kunnen bieden. CITRUS is een mooi voorbeeld hoe technologie een belangrijke rol zal spelen in het verduurzamen en veiliger maken van ons verkeer en vervoer. De Vlaamse overheid zet in op innovatieve oplossingen om het verkeer vlotter, duurzamer en veiliger te maken voor elke weggebruiker. Er loopt er voor de Vlaamse mobiliteitsvisie 2040 momenteel een burgerbevraging. Die strategische visie op lange termijn moet Vlaanderen helpen om de komende jaren de juiste beleidskeuzes te maken. Zo willen we Vlaanderen voorbereiden op de mobiliteit van de toekomst waarin technologie, digitalisering en automatisering een belangrijke rol zullen spelen. We willen onze infrastructuur en de voer- en vaartuigen slimmer en innovatiever maken én inzetten op kwalitatieve mobiliteitsdata. Mijn administratie zal nu samen met de projectpartners de opties bekijken voor een ruimere uitrol van de diensten die ontwikkeld werden voor het CITRUS-project.”