In oktober 2021 zijn de werken aan de Royerssluis in Antwerpen gestart. De Royerssluis werd in gebruik genomen in 1908 en verbindt de Schelde met de dokken en met het verderop gelegen Albertkanaal. Het is een van de oudste sluizen in de haven van Antwerpen. De sluis is al enkele jaren niet meer in gebruik en krijgt nu een grondige renovatie. Ze wordt aanzienlijk langer (van 180 naar 235 meter lengte) én breder (van 22 naar 36 meter). Op die manier wordt de sluis omgebouwd tot een performante binnenvaartsluis die de hedendaagse moderne binnenschepen vlot en veilig zal behandelen. Zo kan ook het transport naar het Albertkanaal verhoogd worden, waarbij rekening gehouden wordt met de trafiekverhoging en schaalvergroting van de schepen, maar ook met de verdere ontwikkeling van de Antwerpse haven.

De afgelopen maanden werd er hard gewerkt aan de bouw van de kofferdam. Die dam is niet alleen essentieel voor de renovatie van de sluis, maar ook voor de bereikbaarheid van de haven. De kofferdam zorgt voor een waterdichte scheiding tussen de bouwput en de Schelde. Zo kunnen de werken aan de sluis ‘in den droge’ uitgevoerd worden. Vanaf vanavond (19 uur) zal het verkeer van en naar de haven tijdelijk over die dam rijden, in plaats van over de sluis. Zo zal het wegverkeer de komende jaren weinig tot geen hinder ondervinden van de grond-, beton- en staalwerken die er in de meer dan 20 meter diepe bouwput zullen plaatsvinden.

Een delegatie met vertegenwoordigers van alle partners (het Departement Mobiliteit en Openbare Werken, Port of Antwerp-Bruges, Lantis, aannemersconsortium Rinkoniên en stad Antwerpen) fietste als eerste over de nieuwe weg. Ze fietste naar de rotonde die Lantis heeft aangelegd voor de Oosterweelknoop ter hoogte van de Antwerp Maritime Academy en het Noordkasteel, en keerde dan terug naar de Royerssluis. Ook een delegatie studenten van de nabijgelegen Antwerp Maritime Academy (Hogere Zeevaartschool) deed mee.

De rotonde maakt voor het verkeer van en naar de haven de verbinding tussen de Oosterweelsteenweg en de tijdelijke wegen rond de Royerssluis. Eind 2023 start Lantis met de bouw van het Oosterweelknooppunt. Om dat mogelijk te maken worden kabels en leidingen verlegd, groen gerooid, het Samgadok gedempt en werven ingericht.

Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken: De werken vormen een belangrijke stap voor de verbetering van de binnenvaart en spelen een belangrijke rol in de modal shift. Door de verbreding en verhoging van de Royerssluis halen we meer vrachtwagens van de baan en zorgen we voor een betere doorstroming van de weg. De bouw van de kofferdam en de aanleg van de nieuwe tijdelijke weg is essentieel voor de renovatie en zorgt ervoor dat de impact van de bouw van de nieuwe sluis op de omgeving beperkt blijft. We verbeteren hiermee ook de verkeersveiligheid ten opzichte van de originele situatie. Dit geldt zeker voor de fietsers voor wie een ruim fietspad van 2,5 meter breed voorzien werd. Ook hier is het belangrijk om te investeren in veilige en comfortabele fietsroutes, zeker voor de mensen die in de haven werken. Alleen zo krijgen we meer mensen op de fiets.”

Annick De Ridder, havenschepen van de Stad Antwerpen en voorzitter van de raad van bestuur van Port of Antwerp-Bruges: “Deze sluis werd in 1907 gebouwd en is genoemd naar de allereerste Antwerpse stadsingenieur. Gustave Royers hertekende de haven en loodste dankzij grote investeringen die haven een nieuwe toekomst in. De sluis gaat dankzij de renovatie nu ook een nieuwe toekomst in. Niet alleen omdat ze de toegang voor de binnenvaart naar het hinterland verbetert, maar ook als toegangsweg voor het goederenvervoer en persoonsverkeer in dit deel van de haven. Kortom, deze werken helpen om dé economische motor van Vlaanderen goed te laten draaien.”

Rowan Van Schaeren, algemeen directeur Antwerp Maritime Academy (Hogere Zeevaartschool): “De nieuwe wegenis en rotonde zorgen ervoor dat onze campus aan het Noordkasteel opnieuw vlot bereikbaar is. De meeste van onze studenten gebruiken dagelijks de fiets. Een veilige verbinding met de stad is van levensbelang en dit kreeg daarom extra aandacht. De communicatie en samenwerking tijdens de aanleg van het traject verliep heel goed met alle partijen, daarvoor zijn we heel dankbaar.”

De kofferdam vormt een waterdichte afsluiting van de bouwput. Dat was een belangrijke voorwaarde om te kunnen starten met bemalen om zo het grondwater te verlagen. De bedoeling is om tegen het einde van dit jaar de bouwput uit te graven tot op bodemniveau. In die bouwput wordt de oude sluis volledig afgebroken waarna er dus een nieuwe langere en bredere sluis wordt gebouwd. Indien alles verloopt zoals gepland zal de oude sluis tegen eind 2023 grotendeels gesloopt zijn en wordt in 2024 gestart met de eerste betonwerken.

De sluismeesterwoning zal tegen het einde van dit jaar op een ‘eilandje’ komen te staan. Daardoor gaat de werf er visueel anders uitzien. De werkzaamheden zullen dan veel zichtbaarder worden. De bedoeling is om het gebouw op een geïsoleerd eiland van diepwanden te krijgen, wat een enorme technische uitdaging is én ook financiële inspanningen vergt. Bij deze renovatie is het behouden van beschermd erfgoed een belangrijk aandachtspunt. Het kasteeltje in neo-Vlaamse-renaissancestijl blijft tijdens de renovatie volledig behouden en zal in de toekomst dienen als sluisbedieningsgebouw.

De bouw van de Oosterweelknoop en de renovatie van de Royerssluis vormen een onderdeel van het ruimere geheel van de Oosterweelverbinding, waarbij Lantis als aanbestedende overheid optreedt. De afdeling Maritieme Toegang van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (Vlaamse overheid) neemt de leiding in de renovatie van de sluis. Aannemersconsortium TM Rinkoniên Rechteroever, dat bestaat uit Artes Group, CIT Blaton, Boskalis, Mobilis en Stadsbader, staat in voor de bouw van het knooppunt en de renovatie van de Royerssluis. Dit om te verzekeren dat beide werven maximaal op elkaar worden afgestemd. De Vlaamse overheid en Port of Antwerp-Bruges, de opdrachtgevers voor de renovatie van de sluis, financieren het merendeel van de 288 miljoen euro. Ook Stad Antwerpen en Water-Link leveren een kleinere financiële bijdrage. Lantis neemt de financiering van het Oosterweelknooppunt op zich.

“We moeten voor deze werken afstemmen met heel wat partijen, maar dat verloopt goed. We kunnen zeker spreken van een vlotte samenwerking”, vertelt projectleider Sofie Nullens van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. “Door de enorme technische verwevenheid met de projecten van Oosterweel is het van belang dat we de raakvlakken continu op elkaar blijven afstemmen. We zijn onze partners uit de omgeving, in het bijzonder de Antwerp Maritime Academy (Hogere Zeevaartschool), enorm dankbaar voor hun constructieve ingesteldheid. De afgelopen maanden was er zeker geluidsoverlast door de heiwerken die nodig waren voor de bouw van de kofferdam.”

Sinds april zijn de werken aan de Royerssluis ook live – met een kleine vertraging – te volgen via de webpagina van de Royerssluis. Daar vind je een link naar de livestream én een maandelijkse timelapsevideo. De camera’s zijn opgesteld op de uitkijktoren ter hoogte van de werfketen en op de sluismeesterwoning centraal in de werfzone.

De livestream, timelapse video en meer informatie over de werken aan de Royerssluis vind je op de website.