Niet alleen bood de conferentie een aantal inspirerende keynote speeches, maar ook twee boeiende paneldebatten. Het eerste paneldebat gaf een inzicht in de reeds toegepaste innovatieve technologieën en de uitdagingen waarvoor Smart Shipping een oplossing zou kunnen bieden, terwijl het tweede zich richtte op regelgeving en veiligheidsaspecten. Een live demonstratie vanuit het remote control center, inclusief de verbinding met een vanop afstand bestuurd schip, illustreerde de diverse mogelijkheden op indrukwekkende wijze.

De binnenvaartsector staat voor talloze uitdagingen in een wereld die steeds meer digitaliseert en verandert. Maar met deze uitdagingen komen ook kansen. Smart Shipping, een opkomende technologische revolutie, biedt innovatieve oplossingen die de binnenvaartsector kunnen transformeren en haar duurzaamheid, efficiëntie en concurrentievermogen kunnen versterken.

Met toenemende zorgen over klimaatverandering en milieubehoud, worden schone transportoplossingen steeds belangrijker en is er voor de binnenvaart een belangrijke rol weggelegd bij het verwezenlijken van de beleidsdoelstellingen van de Europese Green Deal. Om tot een emissieloze samenleving te komen in 2050 is een aanzienlijke verschuiving van het goederenvervoer naar de binnenvaart essentieel. Smart Shipping kan hier een cruciale rol spelen door het mogelijk te maken om schepen efficiënter te laten varen, brandstofverbruik te verminderen en de uitstoot van schadelijke stoffen te minimaliseren. Geautomatiseerde schepen zijn vaak ontworpen om gebruik te maken van een batterij of andere, groenere energiebronnen.

Naast de vergroening wordt de binnenvaart geconfronteerd met uitdagingen op het gebied van veiligheid en efficiëntie. Met slimme technologieën zoals geavanceerde sensoren, geautomatiseerde systemen en kunstmatige intelligentie kunnen schepen beter worden bestuurd en beheerd. Dat vermindert niet alleen het risico op ongevallen, maar verbetert ook de algehele operationele efficiëntie.

Een andere belangrijke uitdaging voor de binnenvaartsector is het toenemende tekort aan gekwalificeerd en geschoold personeel. Smart Shipping kan helpen dit probleem aan te pakken door taken te automatiseren en de rol van menselijke bemanning te veranderen van operationeel naar strategisch. Dat kan niet alleen het personeelstekort verlichten, maar ook de werkomstandigheden aan boord van schepen verbeteren waardoor het beroep aantrekkelijker wordt voor de jongere generatie.

Automatisering en vergroening gaan hand in hand. Smart Shipping kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe scheepstypen, waaronder kleinere schepen. We zien het gebruik van kleinere schepen en waterwegen immers afnemen door een gebrek aan nieuwe schippers. Het inzetten van geautomatiseerde schepen creëert nieuwe business cases en nieuwe goederenstromen over de binnenwateren. Dat versterkt op zijn beurt de positie van de binnenvaart binnen de logistieke keten. Het stimuleert ook de verschuiving van overvolle, drukke wegen naar het water.

“Om deze uitdagingen aan te pakken en de kansen van Smart Shipping te benutten, is het essentieel dat de binnenvaartsector samenwerkt met technologiebedrijven, beleidsmakers en andere belanghebbenden”, aldus de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken. “Door gezamenlijk te investeren in onderzoek, ontwikkeling en implementatie van slimme technologieën, kunnen we de binnenvaartsector toekomstbestendig maken en haar positie als een duurzaam en efficiënt transportmiddel versterken. Het harmoniseren van regelgeving is cruciaal binnen Europa om geautomatiseerd varen over grenzen heen alle kansen te bieden. Het voorziet vooral in een stabiel kader waarbinnen bedrijven innovatieve technologieën kunnen testen en implementeren.”

De afsluitende conclusie illustreert een gedeelde ambitie om de uitdagingen waarmee de binnenvaartsector wordt geconfronteerd aan te pakken in een tijdperk van verandering, waar innovaties en nieuwe technologieën centraal staan. Door samen te werken over grenzen en jurisdicties heen, hopen we met deze Smart Shipping Conferentie te inspireren en te streven naar een aanpak die een veerkrachtigere en duurzamere toekomst voor de binnenvaart mogelijk maakt.

De Smart Shipping Conferentie werd georganiseerd door het Departement Mobiliteit en Openbare Werken en De Vlaamse Waterweg nv en vond plaats in een reeks van netwerkevents die worden georganiseerd binnen het Belgisch voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Onder de aanwezigen waren vertegenwoordigers van de Europese Commissie, sectororganisaties, de industrie en internationale experten van andere lidstaten.

• Over Smart Shipping: vlaamsewaterweg.be/smart-shipping(opent in nieuw venster)
• Over de conferentie: https://www.vlaanderen.be/en/mobility/flanders-together-inmotion/smart-shipping-conference-towards-a-single-market-for-smart-shipping (in het Engels)