Beide koningen verrichtten samen vanaf de Z9, een elektrisch eventschip, in aanwezigheid van een aantal genodigden betrokken bij de Nieuwe Sluis de officiële openingshandeling. De Z9 en een botenparade begeleiden de MV Bregaglia bij de eerste meters op het Kanaal van Gent naar Terneuzen.

Aansluitend gingen beide koningen op de Z9 in gesprek met enkele vertegenwoordigers van bedrijven die gebruik maken van de sluizen bij Terneuzen. Daarna verplaatsten de koningen zich naar het sluisplateau van de Nieuwe Sluis. Ze kregen daar toelichting op de (bouw van de) Nieuwe Sluis door Eric Marteijn, projectdirecteur van Nieuwe Sluis Terneuzen en Gerben Turkstra, projectdirecteur van aannemerscombinatie Sassevaart. In het bediengebouw van de Nieuwe Sluis gingen de koningen na een bezoek aan de bedienruimte informeel in gesprek met vertegenwoordigers van de omwonenden, vrijwilligers van het Portaal van Vlaanderen (het informatiecentrum over het havengebied) en enkele ontwerpers en bouwers.

De Nieuwe Sluis is 427 meter lang, 55 meter breed en 16,44 meter diep. De sluis is geschikt voor grote zeeschepen tot 366 meter lang, 49 meter breed en 14,5 meter diep. De Nieuwe Sluis is gebouwd binnen het bestaande sluizencomplex in Terneuzen, in het havengebied van North Sea Port. De Middensluis, sinds 1910 in gebruik, maakte plaats voor de Nieuwe Sluis.

De Nieuwe Sluis zorgt voor een betere toegang en vlottere doorstroming voor scheepvaart dat vanaf de Westerschelde naar het Kanaal van Gent naar Terneuzen vaart en verder. De sluis is onderdeel van de vaarroute tussen Rotterdam en Parijs. Het aantal schepen dat gebruik maakt van de Noordzeesluizen, het sluizencomplex van Terneuzen, neemt toe. Ook de omvang van de schepen groeit. De Nieuwe Sluis is net zo groot als de nieuwe sluizen in het Panamakanaal en daarmee voorbereid op de wereldwijd toenemende schaalvergroting van de scheepvaart. Grotere zeeschepen kunnen straks Terneuzen en Gent bereiken. Daarmee zorgt de Nieuwe Sluis voor nieuwe economische activiteiten in zowel de Zeeuws-Vlaamse als de Vlaamse regio en een betere benutting van het economisch potentieel van de Kanaalzone in beide regio’s. De capaciteit van de Noordzeesluizen neemt bovendien toe, waardoor de wachttijd voor binnenvaartschepen afneemt.

De Nieuwe Sluis maakt samen met de Westsluis en de Oostsluis deel uit van de Noordzeesluizen In 2023 passeerden 56.000 schepen dit sluizencomplex. Naar verwachting groeit dit aantal tot 96.000 in 2040. Het sluizencomplex ligt dicht bij de binnenstad van Terneuzen. Behalve dat schepen het complex passeren, is het sluizencomplex een belangrijke ontsluitingsroute voor wegverkeer. Daarnaast maakt de Nieuwe Sluis onderdeel uit van de primaire waterkering. De Nieuwe Sluis ligt op 9,5 meter boven NAP en is daarmee voorbereid op een stijging van de zeespiegel. De Nieuwe Sluis wordt ook gebruikt voor het spuien van overtollig water vanuit Vlaanderen via het Kanaal Gent-Terneuzen.

De aanleg van de Nieuwe Sluis startte in 2017 en wordt in 2024 afgerond. Tijdens de bouw kon het (vaar)wegverkeer grotendeels doorgaan. De capaciteit van het sluizencomplex bleef dankzij het tijdelijke Kapitein Rooiboskanaal nog tot oktober 2021 op peil. Het wegverkeer kreeg tijdens de bouw te maken met diverse wegomleggingen en snelheidsbeperkingen, maar ondervond verder weinig hinder van de bouw. Bewoners van de binnenstad van Terneuzen kregen te maken met geluid- en trillinghinder als gevolg van de bouw. Het gebruik van explosieven in maart 2022 voor de sloop van de Middensluis leidde tot schade aan bebouwing in de binnenstad en een honderdtal schadeclaims van bewoners. Na een grondige evaluatie van deze gebeurtenis werd de werkwijze voor de sloop van de Middensluis aangepast. Ook de schades zijn inmiddels afgehandeld.

Na de officiële opening van de Nieuwe Sluis volgt nog een periode van testen en oefenen voordat de sluis in gebruik genomen wordt. Deze periode van ‘inleren’ neemt naar verwachting enkele maanden in beslag.

De Nieuwe Sluis is gebouwd in opdracht van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie (VNSC), een samenwerkingsverband van het Nederlandse ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het Vlaamse Departement Mobiliteit en Openbare Werken. In opdracht van de VNSC heeft aannemersconsortium Sassevaart (bestaande uit BAM Infra, Stadsbader Contractors, DEME, Van Laere en Equans) de sluis gebouwd. Sassevaart is de komende twee jaar ook verantwoordelijk voor het onderhoud. De totale kosten van de bouw van de Nieuwe Sluis bedragen afgerond 1,2 miljard euro. Nederland draagt hieraan inclusief een regionale bijdrage afgerond 295 miljoen bij. Vlaanderen betaalt de overige kosten. Het havenbedrijf North Sea Port draagt bij in het Vlaamse deel. Het project is met een bijdrage van 48 miljoen medegefinancierd vanuit het CEF-fonds (Connecting Europe Facility) van de Europese Unie.