Hervorming wegcode goedgekeurd: nieuw verkeersreglement treedt in werking vanaf 1 september 2026
De hervorming van de wegcode is ingezet: 50 jaar na de inwerkingtreding van de oude wegcode, zal er een nieuw verkeersreglement van kracht worden, met een federaal en regionaal luik. Dit nieuwe verkeersreglement zal in werking treden vanaf 1 september 2026.
De nieuwe verkeersreglementering weerspiegelt de bevoegdheidsverdeling op dit vlak: er is een nieuw federaal verkeersreglement goedgekeurd op 3 juni 2024 (B.S. 20 september 2024(opent in nieuw venster)). De regionale verkeersreglementen van elk gewest vullen deze federale verkeersregels aan met de geregionaliseerde bepalingen. Zo is het Vlaams verkeersreglement goedgekeurd op 19 juli 2024 (B.S. 20 september 2024(opent in nieuw venster)). De Vlaamse overheid heeft ernaar gestreefd om dat reglement maximaal te laten aansluiten bij de federale tekst, zodat de weggebruiker die de reglementering dagelijks moet toepassen een duidelijk en samenhangend geheel krijgt.
In werking in 2026
Vanaf 1 september 2026 treden het federale verkeersreglement en de regionale verkeersreglementen in werking. Vanaf die datum vervangen die nieuwe teksten het Koninklijk Besluit (KB) van 1 december 1975 houdende het algemeen reglement op de politie van het wegverkeer en het gebruik van de openbare weg. Dit KB trad in werking op 1 mei 1976 en kende tot op vandaag meer dan 100 wijzigingen.
Tussen de publicatie in het Belgisch Staatsblad en de inwerkingtreding is er een periode van ongeveer twee jaar. Die tijd is nodig om de vele aanpassingen te doen die voortvloeien uit de herziening van het Koninklijk Besluit van 1975, met name op het gebied van regelgeving, informatica en opleiding.
Waarom hervormen?
De federale overheid en de drie gewesten hebben de afgelopen drie jaar hard gewerkt aan deze hervorming. Het doel was ook duidelijk: een verkeersreglement ontwikkelen dat duidelijker en meer up-to-date is én de bevoegdheidsverstrengeling aanpakken die de afgelopen jaren zeer belemmerend werkte.
De federale overheid en drie gewesten zullen ook de komende jaren blijven samenwerken om de verkeersreglementering up-to-date te houden, onder meer met aangepaste oversteekmarkeringen voor fietsers en een eenduidig symbool voor geregeld openbaar vervoer.
Belangrijkste wijzigingen in het Vlaams verkeersreglement
Het Vlaams verkeersreglement omvat geen globale vernieuwing tegenover de geregionaliseerde bepalingen in de huidige wegcode (KB 1 december 1975). Er is vooral ingezet op:
- het ongedaan maken van de bevoegdheidsverstrengeling;
- het actualiseren van bepalingen i.f.v. de bevoegdheidsverdeling, de hedendaagse context en de bepalingen in het federaal verkeersreglement;
- het filteren van de bepalingen die zich richten naar de wegbeheerder. Deze horen thuis in het reglement van de wegbeheerder, waarvan de herziening momenteel wordt voorbereid;
- de opmaak van een duidelijke nota aan de Vlaamse Regering(opent in nieuw venster) die meer toelichting biedt bij het reglement.
In Vlaanderen hebben we ernaar gestreefd om het Vlaams verkeersreglement maximaal te laten aansluiten bij de federale tekst (verwijzingen, afwijkingen, overnames). Zo krijgt de weggebruiker die de reglementering dagelijks moet toepassen een samenhangend geheel.
De praktijk en overleg o.a. in de Vlaamse Werkgroep Wegcode & Plaatsingsvoorwaarden zullen aantonen welke wijzigingen in de toekomst vereist zijn.
De grootste wijziging in huidig Vlaams verkeersreglement betreft de snelheidsbeperkingen. Zo werd de snelheidsbeperking binnen de erven aangepast van 20 km/u naar stapvoets, zoals in de voetgangerszones, school- en speelstraten het geval is. De federale verkeersregels voor deze ‘inrichtingen’ zijn immers grotendeels gelijkgetrokken. Voetgangers zijn er het uitgangspunt, zij geven het ‘ritme’ aan. Ook de snelheidslimieten volgens de aard van het voertuig zijn afgestemd op de federale verkeersregels.
- Stap 1
Vandaag (KB 1/12/1975) geldt een snelheidsbeperking:
- stapvoets in voetgangerszones, school- en speelstraten;
- 20 km/u in erven.
In het Vlaams verkeersreglement is de snelheidsbeperking in het erf teruggebracht tot stapvoets:
- Het federaal verkeersreglement trekt de regels voor erven, voetgangerszones, school- en speelstraten grotendeels gelijk:
- spelen is er toegelaten op de ganse breedte van de openbare weg (niet in schoolstraat)
- voetgangers mogen er de volledige breedte van de openbare weg gebruiken
- bestuurders die er rijden, moeten voorrang verlenen aan de voetgangers en de personen die spelen en er zo nodig voor stoppen
- voetgangers mogen er het verkeer niet nodeloos belemmeren.
- Voetgangers zijn in erven, voetgangerszones, school- en speelstraten het uitgangspunt, zij geven het ‘ritme’ aan. Andere bestuurders zijn ‘te gast’ en passen zich aan.
De nota aan de Vlaamse Regering(opent in nieuw venster) bij het Vlaams verkeersreglement biedt meer toelichting hierover.
- Stap 2
Het Vlaams verkeersreglement legt een duidelijke en eenduidige maximumsnelheid voor bepaalde voertuigen vast, ongeacht de weg waarop ze voertuigen rijden.
De snelheidslimiet voor zware voertuigen zoals die is opgenomen in het federaal verkeersreglement in het kader van de autosnelwegen, is overgenomen in de Vlaamse verkeersregels:
- 100 km/u voor de autocars met een snelheidsbegrenzer en uitgerust met veiligheidsgordels;
- 90 km/u voor de andere zware voertuigen (MTM +3,5t. en autobussen).
Wanneer op bepaalde wegen een lagere snelheid opgelegd moet worden aan zwaardere voertuigen, dan kan de wegbeheerder dat alsnog aanduiden door verkeersborden.
Ook de snelheidslimiet voor gemotoriseerde voortbewegingstoestellen is toegevoegd (25 km/u). Deze komt overeen met de door de constructie bepaalde maximumsnelheid zoals vastgelegd in het federaal verkeersreglement.
Meer informatie
Op wegcode.be zijn zowel het nieuw federaal verkeersreglement(opent in nieuw venster) en het nieuw Vlaams verkeersreglement(opent in nieuw venster) raadpleegbaar.
De uitgebreide toelichting bij deze documenten is terug te vinden in:
- het Verslag aan de Koning(opent in nieuw venster) bij het federaal verkeersreglement dat is gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dit verslag bevat een schat aan informatie o.a. over de algemene voorzichtigheidsplicht, de tweesecondenregel, snelheidszones, etc.
- de nota aan de Vlaamse Regering(opent in nieuw venster) bij het Vlaams verkeersreglement dat is gepubliceerd bij de beslissingen van de Vlaamse Regering. Ook hierin is heel wat toelichting terug te vinden o.a. over het begrip ‘stapvoets’, de beperkte parkeertijd, etc.
Daarnaast is een korte samenvatting(opent in nieuw venster) beschikbaar van wat er wijzigt in het federale verkeersreglement op 1 september 2026 en waarom.
Deze informatie wordt de komende tijd geleidelijk verder aangevuld.