Onteigening door een overheid: procedure
Overheden moeten een duidelijke procedure volgen als ze een eigendom of zakelijk recht willen onteigenen.
Doorlopend: verplichte onderhandelingen
De onteigenende overheid moet onderhandelen met de personen die ze wil onteigenen om tot een minnelijke verwerving te komen. Die onderhandelingen kunnen de hele procedure duren. Bij onderling akkoord stopt de onteigeningsprocedure en spreken we van een gewone verkoop. Als er na het definitief onteigeningsbesluit (fase 4) geen minnelijke verwerving is, wordt de gerechtelijke procedure opgestart (fase 5).
Procedure
- Stap 1
Voorlopig onteigeningsbesluit
Via het voorlopige onteigeningsbesluit maakt de overheid die onteigent, bekend dat ze onroerende goederen of zakelijke rechten wil onteigenen.
- Stap 2
Openbaar onderzoek
Via het openbaar onderzoek worden de eigenaars en houders van zakelijke rechten ingelicht over de onteigening. Een openbaar onderzoek duurt 30 dagen. Alle personen die onteigend worden, kunnen hier hun standpunten, opmerkingen en bezwaren indienen.
- Stap 3
Zelfrealisatie (indien van toepassing)
De persoon die onteigend wordt, krijgt de kans om het project van de overheid die wil onteigenen, zelf te realiseren. Als die persoon aantoont dat hij dat kan en de overheid willigt zijn verzoek in, mag de onteigening niet meer plaatsvinden.
- Stap 4
Definitief onteigeningsbesluit
In het definitieve onteigeningsbesluit legt de onteigenende overheid de onteigening definitief vast. In dat besluit geeft ze aan hoe ze is omgegaan met de standpunten, opmerkingen en bezwaren van de personen die ze wil onteigenen.
- Stap 5
Administratieve en gerechtelijke procedure (indien van toepassing)
Alle belanghebbenden kunnen het definitieve onteigeningsbesluit betwisten voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen.
Als er geen minnelijke verwerving wordt bereikt, zal de overheid de persoon die onteigend wordt, dagvaarden voor de vrederechter. Die beslist of de onteigening wettig is en bepaalt het bedrag van de onteigeningsvergoeding.
Administratieve en gerechtelijke procedure (indien van toepassing)