Windenergie
Windenergie is de elektrische energie die een windturbine uit wind kan maken.
Windturbines zijn deel van de energietransitie
Vlaanderen bouwt mee aan een klimaatneutraal Europa tegen 2050: binnen minder dan 30 jaar leven en werken we zonder schadelijk effect op het klimaat. Stap voor stap maken fossiele brandstoffen plaats voor toekomstgerichte alternatieven. Het Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEKP) 2021-2030 voorziet dat er gemiddeld 35 grote windturbines per jaar bijkomen in Vlaanderen.
Hoe hoger de turbine, hoe meer wind de wieken vangen en hoe meer elektriciteit ze opwekken. De meeste windturbines in Vlaanderen hebben een vermogen van 2,5 tot 3 megawatt (MW). Zo’n turbine kan jaarlijks meer dan 2.000 gezinnen van groene stroom voorzien.
Er bestaan ook kleine en middelgrote windturbines, maar die zijn pas zinvol als de plaatselijke windkracht groot genoeg is. Zo mogen er in de omgeving geen gebouwen, bomen of heuvels staan die de wind belemmeren.
Draagvlak
Bij een studie uitgevoerd in 2021 in opdracht van het VEKA en de VREG naar het draagvlak voor windenergie gaf 65% van de bevraagden aan voorstander te zijn van windenergie. 21% ziet liever geen windturbine in eigen gemeente. De tegenstand is beperkt, maar haalt vaak de pers en dat kan een vertekend beeld geven.
Bekijk de studieresultaten draagvlak voor windenergie 2021(PDF bestand opent in nieuw venster).
Locatie bepalen
Windturbines worden niet zomaar ingeplant:
- Voor het bepalen van de locatie van een nieuw windproject is de Vlaamse regelgeving (Vlarem en ruimtelijke ordening) bepalend.
- De meeste provincies hebben een provinciaal windplan dat richting geeft aan waar en hoe windprojecten deel kunnen uitmaken van het landschap.
- Windprojecten sluiten bij voorkeur aan op lijninfrastructuur zoals autosnelwegen, kanalen, en hoogspanningslijnen en op gebieden met een grote energievraag. In de praktijk betekent dit dat ook woongebied kan, op voorwaarde dat de normen voor o.a. geluid en schaduw gerespecteerd worden.
- Ook wordt er rekening gehouden met de impact op dieren: belangrijke broed-, pleister-, rust- en doortrekgebieden van vogels en vleermuizen worden best zoveel mogelijk gemeden. Dit vormt een van de onderzoeksaspecten van een project-Milieueffectrapport (MER).
Geluid
Het lawaai dat windturbines maken is eerder beperkt.
- Nieuwe windturbines zijn heel wat stiller: het wiekmateriaal en de geluidsisolatie in de gondel is beter en staat verder van de grond.
- De waarneembaarheid van het geluid hangt af van het achtergrondgeluid en van de windsnelheid.
- De afstand waarop windmolens geplaatst mogen worden, hangt af van de locatie en de impact. De normen zijn bijvoorbeeld strenger voor woongebieden dan voor bedrijventerreinen of autowegen.
- Tijdens de vergunningsprocedure wordt het verwachte geluidsniveau berekend. Vaak wordt opnieuw gemeten zodra het windproject er staat. Elke windturbine kan vanop afstand opgevolgd en bijgestuurd worden.
- De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beschouwt 45 decibel als veilig voor windturbines. Vlaanderen volgt nu al deze normen voor windturbines in woongebied: 44 decibel overdag en 39 decibel ’s nachts. Door de turbines ‘s nachts op een verlaagd vermogen te laten draaien, is er minder lawaai, maar ook een lagere stroomproductie.
Slagschaduw
Door hun hoogte creëren windturbines schaduw en soms kunnen de draaiende wieken voor een bewegende schaduw, de ‘slagschaduw’ zorgen. De hoeveelheid slagschaduw mag maximaal 8 uur per jaar en een halfuur per dag zijn. De uitbater houdt voor elke turbine de effectieve slagschaduw in een logboek bij. En als het nodig is, wordt een windturbine tijdelijk stilgelegd om aan de norm te voldoen.
Overlast melden
De meeste uitbaters hebben een infopunt waar buurtbewoners met vragen of problemen terecht kunnen. Als u denkt dat er geluidsoverlast of te veel slagschaduw is, mag u de milieudienst van uw gemeente contacteren, die de afdeling Milieu-Inspectie van de Vlaamse overheid kan inschakelen. Milieu-inspectie doet vaststellingen ter plaatse en gaat na of en in welke mate er een afwijking is van de afgeleverde omgevingsvergunning.
Milieu-impact
- Een windturbine kost niet meer energie dan hij ooit kan leveren. De energie die nodig is om een windturbine te maken (het staal van de mast, het maken van de wieken, het transporteren van alle onderdelen,…), wekt een windturbine op een jaar tijd zelf op.
- Gemiddeld zal een windturbine 25 jaar lang elektriciteit produceren. Daardoor behoren windturbines (net zoals zonnepanelen) tot de milieuvriendelijkste technologieën voor de productie van elektriciteit.
Windenergie in cijfers
- Op de Energiekaart(opent in nieuw venster) ziet u hoeveel windturbines er al elektriciteit opwekken in Vlaanderen.
- Op de Stroomvoorspeller ziet u hoeveel elektriciteit de windturbines produceren in uw gemeente, uw provincie, heel Vlaanderen en de Noordzee.
Steun voor windenergie
Voor de installatie van windturbines geeft de Vlaamse overheid onder bepaalde voorwaarden financiële ondersteuning.