Zowel het Vlaams Regeerakkoord 2019-2024 als de beleidsnota Justitie en Handhaving 2019-2024 bevelen een evidence-based aanpak aan voor de justitiehuizen. De beleidsnota vermeldt daarom de inzet van wetenschappelijk onderbouwde risicotaxatie-instrumenten in de justitiehuizen.
Risicotaxatie-instrumenten uitgelegd
De justitiehuizen kunnen risicotaxatie-instrumenten onder andere gebruiken om de effectiviteit van interventies en recidivevermindering monitoren en erover te rapporteren.
De instrumenten helpen de justitieassistent bijvoorbeeld om:
- het recidiverisico in te schatten
- te bepalen welke dossiers voorrang hebben
- zijn professioneel oordeel te structureren en te onderbouwen.
Ze kunnen ook helpen bepalen:
- wat er nodig is om herhaling van criminaliteit te voorkomen
- hoeveel toezicht, monitoring en begeleiding er nodig is bij specifieke gevallen.
Dat laatste hangt nu nog te vaak af van de straf en strafmaat. Daardoor is er nog onvoldoende aandacht voor wat er nodig is om het recidiverisico terug te dringen en het re-integratietraject van de veroordeelde te optimaliseren.
Risicotaxatie-instrumenten voor verschillende domeinen
Een risicotaxatie is pas grondig genoeg als ze wordt afgenomen met gevalideerde risicotaxatie-instrumenten. Dat wil zeggen dat zulke instrumenten zich baseren op risicofactoren waarvan bewezen is dat ze samenhangen met herval.
Risicotaxatie-instrument als hulpmiddel
Een risicotaxatie-instrument kan gebruikt worden om risico op herval in te schatten. Er zijn instrumenten voor verschillende domeinen zoals:
- zedenfeiten
- partnergeweld
- stalking
- algemeen geweld
- gewelddadig extremisme.
Vlaamse justitiehuizen als pionier in België
Risicotaxatie is goed ingeburgerd in landen zoals Nederland of het Verenigd Koninkrijk, maar nog niet in België.
Risicotaxatie en risicomanagement vragen om een multidisciplinaire aanpak. Binnen die aanpak werken de Vlaamse justitiehuizen als pionier om zich die nieuwe aanpak op een structurele en wetenschappelijk onderbouwde manier eigen te maken.